05 sierpnia 2025

Pliszka - elegantka z długim ogonem

      Jeśli spacerujemy brzegiem rzeki, po mokrej łące, a nawet miejskim parkiem, istnieje duża szansa, że natkniemy się na małego, ale bardzo charakterystycznego ptaka – pliszkę siwą. Zwróćmy uwagę na jej szybkie, energiczne ruchy i nieustannie kiwający się ogon, który jest jej znakiem rozpoznawczym. Pliszkę widuję bardzo często, ponieważ pojawia się koło naszego domu. Siada na płocie, na dachu budynku gospodarczego lub spaceruje po ziemi. Muszę przyznać, że ptak ten nie jest zbyt bojaźliwy. Można go podejść na klika kroków i zrobić mu zdjęcie. Oczywiście, lepiej mieć aparat z dużym zoomem, wtedy szansa na sfotografowanie ptaka staje się większa.  

Wygląd i zachowanie

     Pliszka siwa (łac. Motacilla alba) to ptak o smukłej sylwetce i długim, cienkim ogonie. W upierzeniu dominuje elegancka, stonowana kolorystyka: biało-szaro-czarna. Biały spód, szary grzbiet i charakterystyczny czarny „krawat” na piersi sprawiają, że łatwo ją rozpoznać. Młode pliszki są nieco bardziej szare i mniej kontrastowe.
     Jednak to jej zachowanie przyciąga wzrok najbardziej. Pliszka jest w ciągłym ruchu – biega, podskakuje, nagle zatrzymuje się, by po chwili znów ruszyć. A co z tym ogonem? Kiwanie ogonkiem to nie tylko ciekawy widok, ale także element komunikacji i utrzymania równowagi. Można to zaobserwować zwłaszcza, gdy ptak porusza się po nierównym terenie. Jednak najważniejszą funkcją ogona pliszki jest płoszenie owadów. Gdy porusza się wśród traw nad brzegiem jeziora, rzeki lub strumienia, jej kiwający się ogonek płoszy owady. Siedzą one często po spodniej części liści i stamtąd trudno je wyciągnąć. Lecące stają się łatwiejszym łupem pliszki. 

Gdzie ją spotkać?

     Pliszki to ptaki, które chętnie wybierają miejsca związane z wodą. Można je spotkać wzdłuż rzek, nad jeziorami, stawami i strumieniami. Coraz częściej zadomawiają się także w miastach, szczególnie w parkach, na placach i parkingach. Ciekawostką jest, że pliszki często lęgną się w nietypowych miejscach – w szczelinach murów, pod mostami, a nawet w stertach drewna. To ptaki, które doskonale przystosowały się do życia w bliskim sąsiedztwie człowieka.
     Ich dieta to przede wszystkim owady. Pliszki z wielką precyzją polują na muchy, komary i inne małe owady. Zręcznie chwytają je w locie lub zbierają z powierzchni ziemi.

A co zimą?

     Pliszka siwa jest ptakiem wędrownym. Większość osobników odlatuje na zimę do cieplejszych krajów Afryki, jednak zdarza się, że niektóre z nich zostają w Polsce. Zazwyczaj dzieje się tak w łagodniejsze zimy, gdy mają dostęp do pożywienia w pobliżu niezamarzniętych zbiorników wodnych.

Pliszka - fakty i ciekawostki

  • Pliszka jest bardzo pospolitym ptakiem. Na świecie żyje od 135-221 milionów tych ptaków.
  • Długość życia pliszki to ok. 12 lat.
  • Rozmiary: waga ok. 25 gramów, długość ciała 16-19 centymetrów.
  • Pliszka w Polsce jest bardzo licznym ptakiem i liczy do 623-813 par lęgowych (według szacunków Monitoringu Pospolitych Ptaków Lęgowych w latach 2013-2018).
  • Pliszki są mało płochliwe i często przebywają w towarzystwie człowieka, choć są ostrożne. 
  • Często zdarza się jej biegać za pługiem i zbierać larwy i owady.
  • W województwie lubuskim płynie rzeka o nazwie Pliszka.
  • Przysłowie: "Każda pliszka swój ogonek chwali".
  • Pliszka siwa w innych językach: angielski - White Wagtail, niemiecki - Bachstelze, francuski - Bergeronnette grise.

Zdjęcia

     Zdjęcia pliszki siwej udało mi się zrobić koło mojego domu w Nowym Kramsku (województwo lubuskie) i nad brzegiem Jeziora Zbąszyńskiego. 

Pliszka siwa (Motacilla alba) ładnie prezentuje się stojąc na płocie.

Para pliszek siwych poluje na owady w trawie.

Pliszka siwa rozgląda się stojąc w trawie na naszym podwórku.

Pliszka siwa ma długi, ciągle kiwający się ogonek.

Pliszka stoi na płocie niedaleko naszego domu.

Pliszka siwa stoi na płocie i rozgląda się za owadami, na które chętnie poluje.

Pliszka siwa w trzcinach w pobliżu Jeziora Zbąszyńskiego.

Źródła z których korzystałem do napisania tego postu:
1. Andrzej G. Kruszewicz, Ptaki Polski, tom 2, Warszawa 2006
2. https://animalia.bio/pl/white-wagtail
Fotografie: Wiesław Zięba