Zespół pałacowo-parkowy w Żmigrodzie

   Do Żmigrodu w województwie dolnośląskim trafiliśmy w maju tego roku, by zobaczyć pozostałości pałacu Hatzfeldów oraz jego najbliższe otoczenie. Najpierw weszliśmy do biura informacji turystycznej, które znajduje się w zabytkowej wieży tuż przy ruinach pałacu. Sympatyczny pan opowiedział nam trochę o historii tego miejsca, kupiliśmy mapy i znaczki turystyczne. Były też materiały bezpłatne: mapki, plany, foldery. I tu udało nam się wybrać coś interesującego dla siebie. 

   Ruiny pałacu w Żmigrodzie mają długą historię. Wcześniej, już w 1296 r. stała tu warownia, a pierwszy murowany zamek wybudowany został prawdopodobnie w XIV w. Należał on do biskupów wrocławskich, potem do książąt oleśnickich i w końcu stanowił własność rycerską. W okresie wojny trzydziestoletniej zamek przebudowano na twierdzę. Nowi właściciele - rodzina Hatzfeldów - zburzyli fortyfikacje i wznieśli barokowy pałac. Obecnie widoczna pozostałość fasady skrzydła pałacu powstała w latach 1706-1708. Później wzniesiono 96-metrowe klasycystyczne skrzydło C. G. Langhansa. W środkowej jego części znajdowała się tzw. "wielka sala", gdzie w 1813 r. podpisano Protokół Żmigrodzki będący strategią w wojnie przeciwko Napoleonowi. W zamku przebywał wtedy m.in. król pruski Fryderyk Wilhelm III i car Aleksander I. Pałac rozbudowywano w latach 1874-1875. Piękna i okazała budowla została spalona w 1945 r. przez armię radziecką. Po renowacji przeprowadzonej w latach 2007-2008, pozostałości pałacu dostępne są w postaci trwałej ruiny, a wybudowany w 2012 r. trejaż symbolizuje nieistniejące skrzydło Langhansa. W pobliżu pałacu rośnie dąb szypułkowy Melchior, liczący ok. 390 lat.

   W najbliższym sąsiedztwie pałacu Hatzfeldów znajduje się bardzo interesująca baszta. Została ona wzniesiona w 1560 r.  i na początku pełniła funkcję obronnej wieży mieszkalnej. W 1642 r. podczas wojny trzydziestoletniej, Szwedzi podwyższyli ją o jedno piętro. Do 1945 r. w wieży znajdowało się archiwum, a w podziemiach był magazyn żywności. Po renowacji w 2008 r., na parterze mieści się punkt informacji turystycznej, a na piętrze jest sala konferencyjna. Drugie piętro zajmuje sala przeznaczona na wystawy i kameralne koncerty, nad nią jest apartament hotelowy, a na samej górze - taras widokowy. Można tam wejść za niewielką opłatą. 

   Ruiny pałacu otacza romantyczny park, który powstał na przełomie XVIII i XIX w. na powierzchni ok. 15 ha. Park rewaloryzowano w 2012 r. pod kątem zieleni i małej architektury. Dzięki temu podkreślono zabytkowy charakter obiektów oraz przywrócono oryginalny wygląd części ogrodów. Dodatkowymi atrakcjami odnowionego parku jest m.in. fontanna, plac zabaw, trasa biegowa i ścieżka przyrodnicza. 

   Ciekawą pamiątką z pobytu w Żmigrodzie są znaczki turystyczne, które kupiliśmy w punkcie informacji turystycznej. Są one wykonane z drewna i mają średnicę 6 cm. Na obu stronach wypalana jest grafika nawiązująca do odwiedzanych miejsc. Poniżej nasze zdobycze. 

Źródła: Folder "Zespół pałacowo-parkowy", tekst P. Becela

Fotografie: Wiesław Zięba

Zobacz również: