Jak śpiewają kumaki?

      Wybraliśmy się wczoraj rowerami posłuchać niesamowitego dźwięku kumaków nizinnych. Niedawno w niedalekiej okolicy naszego domu,  znaleźliśmy łąkę zalaną wodą. Ponieważ łąka ta zalewana jest już od jakiegoś czasu, zdążyły tu wyrosnąć rośliny typowe dla młaki. Najciekawszym jednak zjawiskiem jest  głos godowy żyjących tu kumaków nizinnych o wdzięcznej łacińskiej nazwie Bombina bombina. Za pierwszym razem, nie wiedzieliśmy skąd pochodzą basowe dźwięki dochodzące od wody. Dopiero poszukiwania w książkach i w sieci przyniosły rezultaty. Niewątpliwie były to głosy kumaków nizinnych. Ropuszka ta występuje w całym kraju, najliczniej w dolinach większych rzek. Ich okres godowy trwa dość długo, bo aż od połowy kwietnia do lipca.

      Kumaki wówczas gromadzą się w zbiornikach w większej liczbie i odzywają się charakterystycznym, monotonnym, jękliwym kumkaniem. Zwiększoną aktywność głosową wykazują po południu i w nocy. Nasze popołudniowe odwiedziny zbiegły się zatem z interesującym, basowym kumkaniem kilku kumaków. Warto będzie jeszcze odwiedzić to miejsce w innym czasie. Przy okazji zrobiliśmy kilka zdjęć młaki, bo samych płazów nie udało się nam zauważyć. Rozlewisko jest jednak dość spore i nie sposób dotrzeć do samych wodnych muzykantów. Poniżej zdjęcie tego miejsca.

     Kumak nizinny (Bombina bombina), zwany też kumakiem ognistym, to niewielki płaz bezogonowy, blisko spokrewniony z kumakiem górskim. Charakteryzuje się krępą budową ciała i spłaszczoną głową. Jego skóra na grzbiecie jest szorstka, pokryta licznymi brodawkami, a ubarwienie może wahać się od szarego, przez oliwkowy, aż po ciemnozielony, często z ciemniejszymi plamkami.

     Jego najbardziej wyróżniającą cechą jest jaskrawo ubarwiony spód ciała, który służy jako mechanizm obronny. Brzuch i podgardle są ciemnografitowe lub czarne, pokryte nieregularnymi plamami w kolorze pomarańczowym, ceglastoczerwonym lub żółtawym. W sytuacji zagrożenia kumak przyjmuje charakterystyczną pozycję obronną, zwaną "refleksem kumaka", unosząc przód i tył ciała oraz kończyny, by zaprezentować drapieżnikowi ostrzegawcze kolory. Wydzielina z gruczołów skórnych kumaka ma także właściwości drażniące, co dodatkowo odstrasza potencjalnych wrogów.

Środowisko i występowanie

     Kumak nizinny to gatunek ściśle związany z siedliskami wodnymi. Występuje na nizinach Europy Środkowej i Wschodniej, w Polsce jest spotykany na terenie całego kraju z wyjątkiem Karpat i Sudetów. Preferuje płytkie, dobrze nasłonecznione zbiorniki wodne ze stojącą wodą i bogatą roślinnością, takie jak:

• stawy rybne

• starorzecza

• małe oczka wodne

• glinianki

• rowy melioracyjne

     Większość swojego życia spędza w wodzie, wychodząc na ląd tylko w razie konieczności, na przykład, gdy zbiornik wysycha lub podczas zimowania.

Ochrona

     Kumak nizinny jest w Polsce objęty ścisłą ochroną gatunkową. Niestety, jego populacja maleje, głównie z powodu utraty i degradacji siedlisk. Zagrożeniem dla kumaka jest osuszanie terenów podmokłych, regulacja rzek i likwidacja małych zbiorników wodnych, które są kluczowe dla jego rozrodu i przetrwania. Dlatego tak ważna jest ochrona i odtwarzanie tych naturalnych miejsc.

Fotografia: Wiesław Zięba

Zapraszam również do obejrzenia wpisu o Mini Zoo w Mostkach